از چاله به چاه / همه چیز درباره بیتکوین
همزمان با پایان هزاره دوم از اواخر سال ۱۹۹۸ با شروع اوجگیری عصر سایبر این ایده در ذهن بعضی از توسعه دهندگان سیستم های کامپیوتری رسید که میتوان ارزی دیجیتالی ایجاد کرد. توجیه آنان این بود که دلار دیگر پشتوانه ندارد و باید به سمت ارز جدیدی حرکت کنیم.
آنها با توجیهی درست دست به اقدامی به ظاهر درست و در باطن مافیاگونه زدند.ایده ارز دیجیتال که امروزه بیتکوین سرآمد آن است سرانجام در سال ۲۰۰۹ توسط هکری با اسم مستعار ساتوشیناکاماتو به ورطه اجرا در آمد.
سازندگان و حامیان بیت کوین معتقدند که این پول، ارزی کاملا دیجیتال است و هیچگونه اختیار مرکزی و رانتی در آن دیده نمیشود. آنها پشتوانه ارزش این پول را اعتماد مردم دانستهاند و معتقد هستند که ارزش کاملا ثابتی دارد.
همچنین بیان شده است که بیتکوین فاقد سرور مرکزی برای ذخیره اطلاعات کاربران هست و نرمافزار مراکز آن به هیچ وجه قابل هک شدن نیستند که این ادعا تاملبراگیز است.برخی بیتکوین را بسیار شبیه همین نقل و انتقالات روزمره بانکداری امروزی میدانند.
حقیقت ماجرا از این پیچیدهتر میشود زمانی که اخبار ضد و نقیضی از حملات سایبری به آن میشنویم. خبری که به تازگی از هک شدن یکی از مراکز مبادله بیتکوین منتشر شد خیلی از کاربران و مدافعین بیتکوین را وادار به عقبنشینی کرد.مرکز هک شده مبادله ارز، bithumb نام داشته و چهارمین مرکز بزرگ مبادله بیتکوین بوده است و البته که این حمله اولین حمله سایبری نیست ولی از ابعاد بسیار بزرگی برخوردار است. برخی از اطلاعات شخصی، شمارهتلفن، ایمیل(و به احتمال زیاد رمز ورود) و…. به سرقت رفته و موجب خسارت مالی به مشترکان شده است.
پیش از این گفته شده بود که این کاربران بیتکوین هستند که آن را کنترل میکنند و هیچ فردی توانایی تاثیر گذاری بر آن را ندارد ولی به وضوح مشخص شد که اینطور نیست.
منتقدان بیت کوین امروزه حملات سنگینتری را به این ارز دیجیتال میکنند و معتقدند که این ارز نه تنها توانایی جانشینی دلار را ندارد بلکه شرایط بدتری را ایجاد میکند و به تعبیر عامتر افتادن از چاله به چاه است.
تا به حال هیچ دولتی به صورت رسمی این سامانه ارز مجازی را نپذیرفته است و طبیعتا در ظاهر هم هیچ سرور ذخیره اطلاعاتی هم برایش تعبیه نشده است ولی حدس و گمان هایی در این زمینه وجود دارد.
برخی گفته اند بیت کوین مولود سیستم مالی چین است و ساتوشیناکاماتو اسم مستعار عامل چینی و یا نماینده تعدادی از اقتصاددانان و هکر های چینی است.اخیرا نیز ادعا شده است که نه تنها بیتکوین سرور مرکزی دارد بلکه این سرور در چین است و از امنیت بسیار بالایی برخوردار است.
علت این ادعا را ایستادگی چین در مقابل حرکت استعماری دلار دانستهاند و بیتکوین را میدان جدیدی برای تقابل چین و آمریکا در حوزه ارز و اقتصاد بیان کردهاند.
به هر حال چه در صورتی که بیتکوین مولود چین باشد و چه در صورتی که توسط عدهای هکر مستقل به وجود آمده باشد امروز بیش از پیش ناکارآمدی و ساختار غلط این سیستم ارزی را نشان میدهد.
فلسفه وجودی پول نقل و انتقال آسان با پشتوانه طلاست و هنگامی که ابتداییترین شرط یک ارز یعنی پشتوانه طلا و فلزات گرانبها نباشد ما نمیتوانیم آن را حاوی ارزش بدانیم.
بیت کوین طراحی شده بود که مشکل چاپ پول بدون پشتوانه دولتها را حل کند ولی امروز خود دچار نوسان ارزش است.
این ارز دیجیتالی در ابتدا کار خود را با چند صدم ارزش دلار آغاز کرد ولی امروزه ازشش به دها دلار رسیده است.
برای استفاده از واحد پولی بیت کوین از آن جا که هیچ پشتوانه ای مثل طلا یا دولت ها ندارد، باید به آن اعتماد کرد. یعنی فرض کنیم بیت کوین هرگز هک نخواهد شد(فرض محال) و ناکاموتو پولها را بالا نخواهد کشید. بعد از این که این اعتماد شکل گرفت قیمت واقعی بیت کوین از عواملی چون تعداد بازرگانانی که از آن استفاده می کنند و تخمین های احتمالی یا این که دولت ناگهان آن را غیر قانونی اعلام کند تاثیر خواهد پذیرفت.
در واقع ارزش این پول بر مبنای اعتماد ملی شکل میگیرد و هیچ پشتوانه با ارزشی مثل طلا یا نقره ندارد.
گذشته از تهدیدات امنیتی همانطور که امروز ارز بدون پشتوانه به راحتی در صورت نیاز چاپ شود، اگر بیتکوین هم به صورت حکومتی درآید دولت بدون اجازه و در مواقع احساس نیاز، به راحتی تولید خواهد کرد.